تنگی کانال نخاعی در ستون مهره کمری :
یکی از علل شایع کمردرد تنگی کانال نخاعی است. تنگی کانال نخاعی اغلب بیماری افراد میانسال و مسن است.
میدانیم که نخاع در درون کانال استخوانی قرار دارد که از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. اگر به دلایلی این کانال تنگ شود فضای مورد نیاز نخاع کم شده و به آن فشار وارد میشود. این فشار همچنین به اعصابی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میرود وارد گشته که موجب بروز علائم بیماری میشود. کانال نخاعی در هر قسمتی از مسیر خود میتواند تنگ شود. این تنگی در ستون فقرات گردنی و یا کمری علائم متفاوتی دارد.
تنگی کانال نخاعی کمری چگونه ایجاد میشود
تنگ شدن کانال نخاع به علت رشد استخوان و بافت های دیگر به داخل این کانال است و این رشد بافت های اضافی جزئی از روند پیری و مسن شدن است. در حقیقت این بیماری معمولاً در افراد بالای 60-50 سال دیده میشود. در مرد و زن شیوع یکسانی دارد ولی معمولاً در خانم ها با علائم بیشتری بروز کرده و بیشتر نیاز به درمان پیدا میکند.
شروع این بیماری با پیر شدن دیسک بین مهره ای است. با افزایش سن، دیسک بین مهره ای محتوای آب خود را از دست داده و چروکیده و کوچک میشود. کاهش ارتفاع یسک موجب میشود مهره ها به یکدیگر نزدیک تر شوند و این نزدیک شدن مهره ها دو مشکل را ایجاد میکند. یکی اینکه سوراخ یا دهانه ای که بین دو مهره مجاور هم و در دو طرف آنها قرار دارد تنگ میشود. این دهانه ها محل خروج ریشه های عصبی از نخاع هستند. پس به این اعصاب فشار وارد میشود. مشکل دیگر اینست که با نزدیکتر شدن مهره ها به هم فشار بیشتری به مفاصل بین مهره ها وارد میشود که آنهم به نوبه خود موجب آرتروز و سائیدگی مفصل میشود.
هر مفصلی که سائیده میشود شروع به ساختن استخوان های اضافه در اطراف خود میکند. این عوامل موجب افزایش فشار بر روی ریشه های عصبی میشوند که در حال خروج از نخاع هستند. در بعضی افراد کانال نخاعی بصورت مادرزادی تنگ است. این وضعیت در مردان بیشتر دیده میشود و علائم آن معمولاً در سنین 50-30 سالگی بروز میکند.
علائم و نشانه ها
وقتی برای مدتی طولانی می ایستید یا وقتی راه می روید،بیماری تنگی کانال نخاع کمر باعث ایجاد درد یا گرفتگی عضلات پا می شود. عموما اگر به سمت جلو خم بشوید یا بنشینید، درد بوجود آمده از بین می رود، اما وقتی راست بایستید کمر درد دوباره بر می گردد. همانطور که در سوپرمارکت مشغول خرید هستید، آیا به سمت جلو باعث کاهش درد شما می شود؟ در صورتی که چنین باشد، شما مبتلا به تنگی ستون فقرات کمری هستید. این نوع درد گاهی اوقات شبه لنگی، لنگی کاذب یا لنگی عصبی نامیده می شود. علائم دیگر تنگی ستون فقرات کمر شامل بی حسی، ضعف یا کرختی در ساق پا و پا می شود. در موارد شدید، ممکن است عصب های روده و مثانه فشرده شوند که منجر به بی اختیاری ادرار و مدفوع به صورت جزئی یا کامل می شود. در صورتی که در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علت
کمر انسان شامل ساختار پیچیده ای از عضلات، رباط ها، تاندون ها، دیسک ها و استخوان ها می شود. قسمت های ستون فقرات با بالشتک های غضروفی شکل محافظت می شود. هر گونه مشکل در یکی از این اجزا می تواند منجر به کمر درد شود.
پزشک ها تنگی کانال نخاع گردن و کمر را دو نوع می دانند. اولیه، که به این معناست اسعداد ژنتیکی تنکی کانال وجود دارد که به آن تنگی کانال نخاع مادرزادی کمری می گویند. بعضی از افراد در هنگام تولد کانال نخاعی ای دارند که نسبت به کانال نخاعی بسیاری از افراد دیگر تنگ تر است و این مساله تا چندین سال مشکلی را به بار نخواهد آورد. این بیماران در میان سالی بیشتر به علائم این بیماری مبتلا می شوند. بیمارانی که تنگی ستون فقرات مادرزادی
( برای مثال بیماری کوتاهی قد) دارند ممکن است در سنین پایین ( ۱۵ سالگی) علائم آن را آشکار کنند. تنگی کانال نخاع مادرزادی چندان شایع نیست. نوع اکتسابی این بیماری ناشی از بیماری یا آسیب دیدگی ستون فقرات است .
درمان :
درمانهای غیرجراحی:
در مواجهه با درد ملایم تا متوسط بیشتر به روشهای درمانی محافظه کارانه و نگهدارنده، مانند مصرف دارو، فیزیوتراپی، تزریق استروئید، کشش ستون فقرات، لیزردرمانی و ماساژ، برای درمان تنگی کانال نخاعی روی آورده میشود.
جراحی باز کمر :
چنانچه درد متوسط تا شدید باشد و درمانهای غیرجراحی نتواند درد را تسکین بدهد، به ناچار برای از بین بردن فشار جراحی باز انجام میشود یا عمل خشک کردن مهرهها صورت میگیرد.
مراقبتهای پس از جراحی :
- بیمار بعد از چند روز از بیمارستان مرخص میشود.
- ممکن است پزشک برای شما کمربند طبی ( بریس یا کرست) تجویز کند تا از آن در دوران بعد از جراحی استفاده کنید. پزشک شما را تشویق میکند تا هرچه زودتر راه بروید. ممکن است در این دوران نیاز به فیزیوتراپی داشته باشید.
- فیزیوتراپ به شما کمک میکند تا نرمش هایی را نجام دهید که به کمک آنها قابلیت انعطاف ستون مهره را بیشتر کرده و قدرت عضلات اطراف ستون مهره و شکم خود
- اغلب افراد بعد از چند روز تا چند هفته میتوانند به کار خود اگر پشت میز باشد برگردند ولی توانایی انجام فعالیت های روزمره نیاز به گذشت 3-2 ماه دارد.
- انتخاب صندلی نیز برای بیمار اهمیت دارد .
- بهترین حالت خوابیدن به پشت و به پهلو است .
- گزگز و مورمور شدن بعد از جراحی طبیعی است
- از بالش با ارتفاع مناسب برای خوابیدن استفاده نمایید
