راهنمای بیمار دیسک ستون فقرات
- شرح بیماری
پارگی و بیرون زدگی دیسک بین مهره ای در اثر از هم گسیختگی ناگهانی یا تدریجی رباطها و بافتهای حمایتی اطراف دیسک بین مهرهای بالشتکهایی که مهره های ستون فقرات را از هم جدا میکنند ایجاد می.شود دیسکهای بین مهره های گردن یا کمربیشتر از سایر جاهای ستون فقرات دچار این مشکل میشوند. جابجایی جسم صفحه ای بین مهره ای ممکن است به صورت پارگی یا بیرون زدگی دیسک بروز کند این واژه های متغیر، بیانگر از دست دادن تمامیت دیسک بین دو مهره است. صدمات ستون فقرات مهرههای ناحیه سینه ای که کمترین آسیب پذیری را دارد به نظر میرسد که بر اثر نیروهای حاصل از جاذبه صفحات مهره های کمری در قیاس با صفحات گردنی دچار پارگی میشوند.
- علل بیماری
ضعیف شدن و پارگی بافت ،دیسک باعث وارد آمدن فشار به رشته های عصبی عبوری از درون کانال ستون فقرات میشود. این از گسیختگی بافت دیسکی در اثر آسیب ناگهانی یا استرس مزمن مثلاً به علت بلند کردن مدام اشیای سنگین یا چاقی، به وجود می آید. فتق صفحه مهرهای ناشی از خم شدن از کمر بدون جمع کردن زانوها و اجرای حرکات چرخشی میباشد چون فشار زیادی را بر صفحه بین مهره ای وارد می آورد فشار مکرر به شکل فزاینده ای مقاومت صفحه را تضعیف نموده و موجب بیرون زدگی و فتق آن میشود. عوامل خطر آفرین شامل کار شدید جسمی ورزش سخت یا توان فرسا عضلات ضعیف شکمی و پشت وزنه برداری عدم آمادگی جسمانی و پیچش ناگهانی و شدید بدن یا پرش از ارتفاع زیاد است. برای پیشگیری اشیاء را با روش درست بلند کنید و برای حفظ توان و قدرت عضلانی مناسب، مرتباً ورزش کنید.
- علایم بالینی
علائم پارگی صفحه بین مهره ای کمری
علائم بیرون زدن دیسک بین مهره ای در قسمت تحتانی کمر و یا پارگی صفحه بین مهره ای کمری عبارتند از:
- درد نواحی تحتانی پشت )کمر) که به خلف رانها و قسمت پشت ،باسن ،ران ساق پا یا پا انتشار دارد.
- گرفتگی عضلات
- تشدید درد بر اثر کشیدگی و فشار ،حرکت، سرفه، عطسه، بلند کردن اشیاء یا زور زدن و دفع مدفوع ، دولا شدن و بالا آوردن مستقیم پا )
- از بین رفتن رفلکسهای عمیق تاندون
- حساسیت شدید در ناحیه توزیع ریشه های عصب تحت تاثیر
- از دست دادن اختیار ادرار و مدفوع ، فلج و تحلیل رفتن و ضعف
- عضلات از عوارض احتمالی بیماری است.
- علایم پارگی صفحه بین مهره ای گردن
- در صورت بیرون زدن دیسک بین مهره ای در گردن علائم زیر بروزمی کند
- درد در ،گردن ،شانه یا در مسیر بازو به سمت دست که این درد با حرکت بدتر میشود
- ضعف، بی حسی یا تحلیل رفتن عضلات دست )اندام فوقانی)
- سفتی گردن حرکت گردن یا پشت برای مصدوم بسیار دشوار است و یا اصلا قادر به این کار نیست.
- تشخیص
اقداماتی که برای تأیید تشخیص انجام میشوند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- عکسبرداری از گردن یا قسمت پایینی ستون مهره ای به کمک اشعه ،ایکس از جمله انجام میلوگرام تزریق) ماده رنگی در مایع اطراف ستون مهره ای که به هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس به راحتی دیده میشود
- دیسکوگرافی) تزریق ماده رنگی درون دیسک(
- سی تی اسکن ام آر آی MRI
- درمان
درمانهای حمایتی شامل موارد زیر است:
- استراحت در بستر به هنگام مرحله حاد بیماری، حداقل ۲ هفته در رختخواب استراحت کنید فعالیتهای طبیعی خودرا با رو به بهبود گذاشتن علایم مجدداً آغاز کنید.
- استراحت طولانی مدت در رختخواب به هیچ عنوان توصیه نمی شود. در بسیاری از موارد خود به خود بهبود می یابد.
- از دراز کشیدن به صورت دمر و خوابیدن با بالش های بزرگ و ضخیم اجتناب نمایید
- بیمار را در یک سطح صاف و محکم در راحت ترین وضعیت ممکن بخوابانید.
- در ۷۲ ساعت اول و گاهی نیز در ادامه کیسه یخ روی ناحیه دردناک قرار دهید در صورت مؤثر بودن یخ موضعی برای کاهش درد و گرفتگی استفاده میشود.
- وارد آوردن کشش در منزل یا در بیمارستان (گاهی توصیه میشود استفاده از کشش متناسب ) الی ۸ پوند وزنه جهت تسکین درد در فتق صفحات بین مهره ای گردن
- بازتوانی برای تقویت عضلات اجرای نرمشهای انبساطی پیشرونده عضلانی و سایر روشهای کاهش تنش نیز سودمند است.
- روان درمانی یا مشاوره برای فراگیری روشهای مقابله با درد مداوم و کلافگی
- حرارت درمانی عمقی ماورای صوتی و بکارگیری حرارت موضعی مرطوب که به جای این کار میتوانید از لامپ گرمایی، دوش یا حمام آب داغ کمپرس آب داغ یا صفحات گرم کننده برای تخفیف درد استفاده کنید.
- استفاده از جورابهای ضد واریس به منظور پیشگیری از ترومبوفلبيت حائز اهمیت میباشد.
- داروها
درمان دارویی با توجه به شدت بیماری شامل موارد زیر است: داروهای ضد التهابی غیر استروییدی برای کاهش التهاب اطراف پارگی دیسک که برای موارد خفیف میتوان از استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده کرد. شل کننده عضلانی مثل دیازپام یا متوکاربامول روباکسین) مسکنها و گاهی مصرف مخدرها.
مسهلها یا نرم کنندههای مدفوع برای پیشگیری از یبوست
- تدابیر جراحی
انجام عمل جراحی برای آزاد ساختن رشته های عصب از فشار وارده به ،آنها در صورتی که استراحت در رختخواب فایده ای در
رفع علایم نداشته ،باشد در صورت لزوم میتوان بیرون زدگی دیسک بین مهره ای را با عمل جراحی معالجه کرد و اما اعمال
جراحی که در این بیماری انجام میشود شامل :
۱. لامینکتومی Laminectomy
برداشتن قوس خلفی مهره از طریق ،جراحی برهنه کردن طناب نخاعی برای برداشت قسمتی از هسته پالیبس که از فتق دیسک بین مهره ای بیرون زده یا پاره شده است.
۲. جوش خوردن نخاعی
قرار دادن یک گرافت استخوانی در فضای بین دیسکی که رشد کرده و دو مهره را به هم جوش میدهد و سپس آنها را بی حرکت میکند جایی که یک دیسک برداشته میشود در بین جسم مهره ای ممکن ورقه های استخوانی قرار داده شود گرافت استخوانی ممکن است از بانک استخوان یا ناحیه ای از استخوان خار خاصره بیمار گرفته شود. ممکن است جراحی قدامی یا خلفی باشد.
.3جراحی میکروسکوپی
جراحی میکروسکوپی جهت برداشتن دیسکهای پاره شده موجب ضربه کمتر شده و تمامیت بافتی را نگه میدارد.
