راهنمای بیمار
عمل روده بای پس (ژژنوایلئال(
- شرح بیماری
اشخاصی که وزنشان ۳۵ تا ۴۰ کیلو گرم بالاتر از وزن طبیعی باشد دارای چاقی مفرط یا مرضی هستند که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای گوناگون از قبیل ،دیابت فشار خون، بیماریهای قلبی- عروقی احتمال سکته قلبی و مغزی بروز بیماریهای تنفسی، ایجاد سائیدگی مفاصل در ستون فقرات و ،پاها افزایش احتمال ابتلا به سرطانهای سینه و رحم بیماری ،کلیه ناراحتیهای کیسه صفرا واریس پاها و عوارض روانی هستند.
- بخشهای روده کوچک
روده کوچک یک لوله ۶ متری پیچ در پیچ است که از سه قسمت تشکیل شده است و بیشترین نقش را در هضم و جذب غذا ايفا می کند.
به چند سانتیمتر اول این لوله که کوتاهترین قسمت روده کوچک می باشد دئودنوم یا اثنی عشر یا دوازدهه میگویند که به معده متصل بوده و غذا مستقیماً از معده وارد آن میشود تا عملیات اصلی هضم غذا شروع شود.
قسمت میانی روده کوچک ژژنوم یا تهی روده نام دارد و غذای هضم شده از طریق دیواره روده کوچک به جریان خون وارد میشود تا به مصرف سلولهای بدن رسیده و در نقاط لازم ذخیره شود.
قسمت سوم روده کوچک ایلئوم یا دراز روده نام دارد در قسمت میانی جذب مواد معدنی چون ،کلسیم، ویتامین ب ۱۲ و … انجام می.شود غذا پس از ایلئوم که قسمت انتهایی روده کوچک می باشد از طریق یک دریچه عضلانی به روده بزرگ وارد میگردد.
- اهداف بای پس
بای پس نوعی روش جراحی است که در درمان چاقی یا بیماریهای دیگر مانند سرطانها کاربرد دارد. در صورتی که این روش در درمان چاقی بکار رود دو هدف را دنبال می کند:
فرد غذای کمتری میل کند زیرا قسمتی از معده برداشته شده حجم معده کاهش یافته است لذا فرد خیلی سریع تر از قبل احساس پر شدن معده و سیری خواهد داشت.
مواد غذایی کمتر جذب شود زیرا قسمتی از روده که در جذب مواد غذایی نقش مهمتری دارد از مسیر خارج میشود که در این روش بیماران ۸۰ تا ۱۰۰ درصد اضافه وزن خود را از دست میدهند.
- بای پس ژژنوایلئوم در چه افرادی کاربرد دارد
افرادی که BMI بالای ۴۰ داشته باشند.
کسانی که رژیم غذایی مختلف در کاهش وزن آنان موثر نبودهاست.
بیماران مبتلا به چاقی مفرط که قادر به رعایت رژیم غذایی نبودند.
- روش انجام کار
جراح قسمت ابتدایی روده را به انتهای ایلئوم در روده باریک متصل مینمایند با اینکار غذای خورده شده و شیره معده، صفرا و شیره لوزالمعده بجای عبور از مسیر تمامی روده باریک عملا از یک متری انتهایی عبور میکند و بسیاری از مواد غذایی خورده شده مجال هضم و جذب را در مسیر روده باریک نمی یابند. بیمار علیرغم مصرف بالای مواد غذایی بعلت عدم جذب کامل آنها اضافه وزن نمی یابد و حتی با کاهش وزن چشمگیری نیز بخصوص در ابتدا همراه میشود.
- عوارض بای پس معده چیست؟
به دنبال این جراحی فرد ممکن است به عوارض زیر دچار شود:
- یکی از عوارض این عمل سوء جذب بعضی ویتامینها میباشد که با تجویز مکملهای ویتامینی رفع خواهد شد.
- آمبولی ریه عارضهای نادر در این جراحی میباشد
- خونریزی و عفونت زخم
- استفراغ مکرر که معمولاً به دلیل خوب نجویدن غذا اتفاق می افتد و در صورت ادامه استفراغ مراجعه به پزشک ضروری است.
- سنگهای کلیوی
- اسهالهای مقاوم
- سنگ صفراوی در ۳۶ موارد در ۶ ماه پس از جراحی ایجاد میشود که با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک قابل پیشگیری می باشد.
- رژیم غذایی و تغذیه
مراحل شروع رژیم غذایی پس از عمل بای پس عبارتند از:
- مایعات: شامل غذاها و مواد غذایی نرم که در دمای اتاق مایع یا نیمه مایع و دارای آب بیشتری هستند مانند آبگوشت آب میوه طبیعی و خانگی ،شیر عصاره های صاف شده سوپ و غلات پخته شده میباشد. شما به مدت ۲ هفته در رژیم مایعات می مانید. به یاد داشته باشید مصرف مایعات باید به صورت جرعه جرعه و با قاشق و آرام باشد.
- غذاهای پوره ای: شامل مواد غذایی با ترکیب خمیری و نرم یا مایعات غلیظ میباشد در غذاهای پوره ای تکه های مواد غذایی وجود ندارد. مانند پوره سیب ،زمینی غذاهای پوره ای عموماً به مدت ۳ تا ۴ هفته استفاده میشوند.البته این مدت با نظر جراح و متخصص تغذیه قابل تغییر است
- غذاهای سفت: شامل غذاهایی که ترد هستند و آسان جویده می شوند مانند گوشتهایی ریز و کوچک برش خورده اند، غذاهای کنسرو شده یا نرم میوه های تازه و سبزیجات پخته شده میباشد. شما معمولاً به مدت ۸ هفته قبل از شروع غذاهای معمولی باید از غذاهای نرم استفاده کنید که این زمان نیز با صلاح دید پزشک معالج یا متخصص تغذیه قابل تغییر است در طی این رژیم غذایی شما وعده های غذایی کوچکی را در یک روز میل میکنید و مایعات را آرام آرام مینوشید توجه داشته باشید که نوشیدن مایعات باید در طی روز و به آرا می صورت گیرد نه همراه با وعده های غذایی . این که شما با چه سرعتی از یک مرحله به مرحله ی بعدی رژیم غذایی دست پیدا کنید بستگی به آن دارد که بدن شما چگونه با الگوهای غذایی و ترکیب و غلظت آنها سازگاری حاصل کند بیماران معمولاً سه ماه بعد از عمل جراحی غذاهای عادی را با یک ترکیب سفت تر شروع خواهند کرد اما این مسئله هم ممکن است زودتر اتفاق بیفتد.
- فعالیت
پس از انجام این جراحی فعالیت خود را به صورت زیر تنظیم نمائید
- پیاده روی روزانه برای شما ضروری بوده و از لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق پا پیشگیری و خطر آمبولی ریه را به حداقل می رساند. جوراب واریس حداقل تا زیر زانو برای ۴ هفته باید پوشیده شود.
- فعالیتهای بدنی نظیر انجام فعالیتهای شخصی از همان روز ترخیص بلامانع است در مورد انجام ورزشهای سنگین با پزشک خود مشورت نمایید.
- فعالیتهای روزانه از قبیل رانندگی ۷ – ۳ روز پس از عمل بلامانع می باشد.
- دارو
پس از جراحی پزشک جهت درمان دارویی از داروهای زیر جهت شما استفاده خواهد نمود:
- ممکن است مختصری درد در ناحیه عمل جراحی را تجربه کنید. جهت تسکین ،درد مسکن تجویز شده توسط پزشک را استفاده نمایید.
- تزریق ماهیانه آمپول نروبیون وآمپول vit d3
- داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند آنتی بیوتیک را طبق دستور در ساعات معین و تا اتمام کامل مصرف نمایید.
- از مصرف هر گونه دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
- مصرف روزانه یک عدد کپسول مولتی مینرال برای رفع نیازهای شما از یک هفته بعد از عمل ضروری میباشد
- در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- ۷-۱۰ روز پس از عمل جراحی
- در صورت بروز موارد ذیل مراجعه به اورژانس بیمارستان ضروری است.
- تب بالای ۳۷/۸ درجه سانتی گراد
- عدم دفع مدفوع و گاز
- کاهش حجم ادرار
- تهوع و استفراغ بیش از حد
- درد شدید شکم که به مسکنهای تجویز شده پاسخ ندهد.
- تنگی نفس ناگهانی یا احساس سنگینی در قفسه سینه
