تعریف:
آندومتریوز به معنی رشد بافت داخلی رحم در جایی بیرون از رحم است. لگن شایع ترین محل بروز آندومتریوز است
در این بیماری بافت آندومتر(لایه داخلی رحم) دربیرون ازمحل اصلی خود (رحم) تشکیل میشود.این بافت میتواند در تمام بافت های بدن به جز طحال به وجود میآید،ولی رایج ترین محل پدیدآمدن آن، لگن است که دراین قسمت هم، تخمدان ها بیشتر گرفتار اندومتریوز می شوند. درآندومتریوز،رشد بافت آندومتردر مناطق نابجا همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد ودر هر دوره قاعدگی،این بافت ضخیم میشود وخونریزی می کند. درآندومتریوز،بافت های اطراف ممکن است تحریک شوند و در نهایت موجب التهاب بافت و چسبندگی گردد. آندومتریوز میتواند باعث درد شدید، مخصوصا در دوران عادت ماهانه گردد. مشکلات باروری نیز ممکن است بوجود آورد.
علائم آندومتریوز:
درد لگن: اولین علامت آندومتریوز، درد لگن میباشد که اغلب همراه باعادت ماهیانه است. این درد با گذشت زمان بدتر میشود. درد لگن و گرفتگی عضلات ممکن است قبل از عادت ماهیانه شروع شده و چندین روز بعد از عادت ماهیانه ادامه داشته باشد.
عادت ماهانه دردناک(دیسمنوره):
البته لازم به توضیح است که قاعدگی دردناک در دختران جوان اکثرا بدون علت است و باگرم نگه داشتن و مسکن های ساده برطرف میشود.چنانچه این دردها پیش رونده بوده وهربار نسبت به قاعدگی قبلی تشدید یابد بایستی به پزشک مراجعه نماید.
درد در طی ویابعد ازنزدیکی باهمسر:
یکی از علامت های آندومتریوز مقاربت های دردناک است
درد هنگام اجابت مزاج وادرارکردن
ممکن است این درد در طی عادت ماهیانه وجود داشته باشد.
خونریزی بیش از حد:
ممکن است در طی عادت ماهیانه خونریزی بیش از حد داشته باشد ویا بین دو قاعدگی ، خونریزی داشته باشد
نازایی در برخی زنان:
یکی از مهمترین عوارض آندومتریوز،ایجاد ناباروری است.دیگر علائم شامل خستگی،اسهال،یبوست،نفخ و یاتهوع که ممکن است در طول عادت ماهانه وجود داشته باشند.
علل آندومتریوز
قاعدگی عقب گرد بیشترین علت مطرح شده جهت آندومتریوز می باشد. خون قاعدگی که شامل سلول های آندومتر است، به جای آنکه از بدن خارج شوند،از طریق لوله های رحمی وارد حفره لگنی میشوند.این سلول های آندومتر به دیواره لگن می چسبند ودر آنجا رشد می کنند وخونریزی در طول این دوره ایجاد می شود.
رشد سلول های جنینی این سلول ها که بقایای سلول های اولیه جنینی در لایه پوشاننده لگن وشکم می باشند ممکن است به دلایل نامعلوم در دوران بعد از بلوغ رشد کرده ونقاط آندومتریوزی بوجود آورند.
برش جراحی کاشته شدن بافت آندومتر بعد از جراحی وحتی بعد از زایمان طبیعی در محل برش سزارین ویا محل بخیه های زایمان طبیعی
انتقال سلول های اندومتر عروق خونی ویا مایع لنف ممکن است سلول های آندومتر را به دیگر قسمت های بدن انتقال دهند.
عوامل خطر آندومتریوز
ژنتیک ابتلای یک یاچند نفراز اقوام نزدیک به اندومتریوز
سبک زندگی زندگی پر استرس،خونریزی های شدید و طولانی رحمی
انسداد راه خروج طبیعی خون قاعدگی مانند دخترانی که به طور مادر زادی دارای پرده بکارت سوراخ نشده ویاسپتوم واژن ویا سایر ناهنجاریهای دیگر دستگاه تناسلی هستند.
به تعویق انداختن اولین بارداری تا سنین بالا نشانه های اندومتریوز به طور موقت با بارداری از بین می روند. همینطور این نشانه ها با یائسگی به طور کامل از بین میروند مگر اینکه فرد در حال مصرف استروژن باشد.
عوارض آندومتریوز
نازایی
دردهای مزمن لگنی
چسبندگی های لگنی
کیست های تخمدانی (اندومتریوما)که بافت تخمدان راتخریب نموده وذخیره تخمک ها را کاهش میدهد و منجر به یائسگی زودرس خواهد شد.
تشخیص:
در زنان دارای اندومتریوز، به علت تعدد علائم ونشانه ها و شک به بیماری های دیگرتشخیص ممکن است مدت زمان طولانی به تعویق افتد. هرچند یکی از بیماری های شایع زنان میباشد.
اقدامات درمانی انتخاب روش درمانی به سن،اعضای مبتلا،شدت علائم وتمایل فرد به بچه دار شدن در آینده بستگی دارد.ممکن است درمان های هورمونی یا جراحی پیشنهاد وتوصیه شوند.در انواع خفیف،ممکن است درمان ضرورت نداشته باشد
