- دیابت :
بدن برای تولید انرژی به سوخت نیاز دارد که از مواد غذایی بدست می آید. این مواد نهایتا در بدن به یک قند ساده بنام گلوکز تبدیلمی شوند . گلوکز وارد جریان خون و سپس سلولها شده و برای تولید انرژی و رشد بدن مورد استفاده قرار می گیرد در صورتی که قند ، وارد سلولها نشود و داخل خون باقی بماند ، قند خون افزایش می یابد این واقعه چیزی است که در بیماری دیابت رخ می دهد .
عوامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع دو :
سابقه خانوادگی مثبت ، اضافه وزن و چاقی بخصوص در ناحیه شکم ، سن بالای 45 سال ، چربی خون بسیار بالا ، کم تحرکی ، حذف فعالیت های بدنی یا ورزش ، تنش و استرس های مداوم
عوارض دیابت : شامل عوارض طولانی مدت و کوتاه مدت می باشد
عوارض کوتاه مدت ناشی از افزایش و کاهش قند خون می باشد
افت شدید قند خون : به کاهش غلظت قند خون به کمتر از 70 گفته می شود که سبب ضعف و حتی بیهوشی می شود .
علل افت قند خون : حذف یا کاهش وعده غذایی اصلی یا میان وعده ، مصرف زیاد دارو یا انسولین ، افزایش فعالیت یا ورزش بدن مصرف غذای اضافی ، مصرف الکل ،تهوع و استفراغ
علائم افت قند خون : لرزش بدن ، عرق سرد، گرسنگی شدید ، تپش قلب ، عصبی بودن ، خواب آلودگی ، تاری دید ، درد شکم ، تهوع ، پوست سرد و رنگ پریده ، حملات تشنجی ، بیهوشی و ......
درمان افت قند خون : درمان سریع مهم است . 3
قاشق چایخوری شکر در 3 / 1 لیوان آب ریخته و میل کنید
)یا 5 - 4 حبه قند یا یک لیوان آب میوه یا نوشابه ( بعد از
15 دقیقه ، در صورتی که همچنان قندتان پایین است ،
مقادیر ذکر شده را تکرار کنید . پس از طبیعی شدن قند خون یک میان وعده مثل یک لیوان شیر یا
ساندویچ نان و پنیر جهت جلوگیری از افت مجدد قند خون میل نمائید .
علل افزایش قند خون : غفلت در مصرف دارو یا انسولین ،
استرس و فشار های عصبی ، عفونت ، جراحی و بیماریهای دیگر ، مصرف بعضی از داروها ، پرخوری ، کاهش فعالیت علائم افزایش قند خون : تشنگی شدید ، خستگی پر ادراری، تپش قلب ، کاهش وزن ، درد شکم ، گرفتگی عضلانی ، تهوع و استفراغ ، احساس گرسنگی و بی حالی . درمان افزایش قند خون : اگر مصرف دارو یا انسولین را فراموش کرده اید ، آن را در اولین فرصت مصرف کنید ، مایعات بدون قند )آب و چای ( بنوشید و به پزشک مراجعه کنید بیمار عزیز با انتخاب غذای مناسب ، حفظ وزن مطلوب ،ورزش منظم ، اجتناب از مصرف دخانیات ، دوری از استرس ،مصرف منظم دارو و پیگیری مرتب در کنترل بیماری خود بکوشید عوارض طولانی مدت عبارتند از : عوارض بینایی ، کلیوی ، عصبی ، قلبی عروقی ، زخم های مزمن بویژه در اندام تحتانی – )پای دیابتی( . که توصیه می شود جهت پیشگیری و کنترل این عوارض قند خون خود را با توصیه های غذایی و دارویی کنترل کنید و به صورت دوره ای توسط متخصص قلب وعروق و متخصص کلیه و چشم پزشک و .......... معاینه و ویزیت شوید . وعده های غذایی را به 6 وعده ) 3وعده غذای اصلی و 3 میان وعده) تقسیم کنید . هیچ یک از وعده های غذایی را حذف نکنید . سر وقت ومنظم غذا بخورید. سعی کنید روزانه از تمام گروه های مواد غذایی طبق هرم غذایی )نان و غلات میوه سبزیجات شیر و
لبنیات گوشت و پروتئین چربیها و شیرینها( و به مقادیر لازم استفاده کنید .غذا ها را به صورت کباب پز ، آب پز یا بخارپز استفاده کنید . از مصرف غذاهای سرخ شده خودداری کنید . در رژیم غذایی خود از سبزیجات تازه ، میوه ها و حبوبات بیشتر استفاده کنید . از نان های سبوس دار )سنگک وجو ( استفاده کنید
از گوشت های سفید خصوصا انواع ماهی و مرغ پوست کنده بدون چربی بجای گوشت قرمز استفاده کنید .از مصرف مواد غذایی پرچرب مثل لبنیات پرچرب ، سس مایونز ، دل و قلوه، جگر ، کله پاچه ، سوسیس کالباس ، همبرگر و همچنین چربی های اشباع شده مثل مارگارین ، روغن حیوانی ، چربی گوسفند و ............. خودداری کنید.
مراقبت از پا :
روزانه دوبار پاهای خود را از نظر وجود تاول ،
بریدگی ، خراش و قرمزی بررسی کنید . لای
انگشتان پا را فراموش نکنید ، بهتر است از آینه
دستی استفاده کنید تا تمام قسمتهای پا مشاهده
شود در صورتی که مشکل بینایی دارید از فردی
بخواهید اینکار را برای شما انجام دهد .
هیچگاه پا برهنه را نروید ، حتی در منزل از دمپایی
روفرشی استفاده کنید . جوراب نخی رنگ روشن
بپوشید
از ناخن گیر شخصی استفاده کنید . ناخن های
انگشتان پا را بصورت خط صاف کوتاه کرده و هرگز
بشکل هلالی و از ته نگیرید در صورت بروز هرگونه درد یا تاول ، وجود میخچه یا پینه در پاهایتان ، پزشک معالج را در جریان بگذارید . بدون مشورت با پزشک از بتادین جهت ضدعفونی کردن استفاده نکنید . استفاده از چسب
مخصوص میخچه توصیه نمی شود .
پاهای خود را روزانه با آب ولرم و صابون ملایم بشوئید .دمای آب را اول با آرنج دستتان امتحان کنید . بعد از شستشو پاها را با یک حوله نرم.خشک کرده و سپس بجز لای انگشتان ، در صورت نیاز سایر قسمتهای پا را چرب کنید .
هنگام نشستن روی صندلی و یا در حالت دراز کش از انداختن پاها روی هم اجتناب کنید هرگز جورابهای کش دار و بند دار سفت نپوشید .
حداقل سالی یکبار پزشک پاهایتان را معاینه کند
هرگز پاهایتان را برای گرم کردن در آب داغ فرو
نبرید . از بطری های آب داغ یا کیسه آب جوش
برای گرم کردن پا استفاده نکنید
یکی از مهمترین اقدامات برای پیشگیری از بروز زخم پای دیابتی ، انتخاب درست و تهیه کفش مناسب است.
از پوشیدن کفش جلو باز ، نوک تیز ، صندل وکفش های راحتی دارای تسمه های بین انگشتی خوداری کنید.
بهترین زمان خرید کفش ، بعد از ظهر می باشد ایستاده و هردو پا را امتحان کنید.
از پوشیدن کفش برای مدت زمان طولانی خوداری کنید.
داخل کفش را وارسی کنید تا شی خارجی ، شن و...... درون کفش نباشد . حتما قبل از پوشیدن کفش ، جوراب بپوشید .
اگر مدت طولانی است که ورزش نکرده اید یا به عوارض دیابت مبتلا شده اید ، ابتدا در مورد نوع ومیزان فعالیت بدنی با پزشکتان مشورت کنید .
ورزش :
نوعی از فعالیت بدنی را انتخاب کنید که از آن لذت ببرید . پیاده روی ، ورزش انتخابی برای بیماران دیابتی است .
ورزش را روزانه در ساعات معین و به طور مستمرانجام دهید ، بهترین زمان برای ورزش کردن صبح وهنگام غروب است. در صورتی که قند خون شما بیش از 250 و یا کمتر از
100 است ورزش سنگین انجام ندهید.
در صورت بروز درد قفسه سینه ، سرگیجه ، تاری دید ، گرفتگی عضلانی ، تعریق شدید ، تنگی نفس و........... ورزش را متوقف کنید.
در صورت ابتلا به عوارض کلیوی دیابت حتما به توصیه های پزشک معالج و کارشناس تغذیه توجه کنید به دلیل اینکه رژیم غذایی شما تغییرات جدیدی نیاز دارد
