آسپیراسیون چیست :
وارد شدن ماده یا جسم خارجی در مسیر هوایی را آسپیراسیون میگویند آسپیراسیون در کودکان بیش از افراد بزرگسال رایج است البته در آسپیراسیون جسم خارجی گاهی با علائم سرفه و خفگی قابل شناسایی است در حالی که آسپیراسیون ریوی خاموش نیز وجود دارد که علائم خفیفتری در کودک ظاهر میشود آسپیراسیون ریوی کلمه پزشکی در مورد موقعیتی است که در آن غذا به جای مری به نای و ریه وارد پیدا میکند آسپیراسیون میتواند مواد خارجی مضر را به ریهها وارد کند مثلاً وقتی شخصی موادی دارای باکتریهای مضر را به ریه فرو می برد یا غذایی وارد ریهاش میشود میتواند منجر به عفونت شود تا انتهای این فلز آموزشی همراه ما باشید تا با روشهای درمان و پیشگیری از آسیبراسیون در کودکان و نوزادان آشنا شوید
علائم آسپیراسیون در کودکان
وقتی که یک ماده خارجی مانند آب غذا بزرگ وارد ریه میشود امکان دارد علائمی مانند سرفه و خفگی ایجاد نشود این حالت را آسپیراسیون خاموش مینامند اگر این مواد قسمتی را مسدود نماید و ریهها را به تحریک وادار کند میتواند نشانههای زیر را به دنبال داشته باشد مهمترین نشانههای آسپیراسیون در کودکان عبارتند از
ضعف در مکیدن مواد غذایی حالت عجیب در چهره و کبودی خس خس و تنگی نفس و سرفه مزمن عفونتهای بیش از حد قفسه سینه خواب آلودگی درد قفسه سینه در تب خفیف بعد از خوردن وعده غذایی
لازم به ذکر است نشانهها همان لحظه اغلب بروز نمییابد و ممکن است ساعتها یا روزها طول بکشد تا مشخص شود
چه هنگام باید به پزشک مراجعه نمود
آسپیراسیون در کودکان گاهی اوقات به معالجه پزشکی احتیاج ندارد ما در صورت بروز هر یک از نشانههای زیر سریعاً به اورژانس مراجعه نمایید
کبودی پوست ناخنها درد در قفسه سینه خس خس تنفسی که با سر و صدا باشد انسداد یا خفگی در قسمت مجاری تنفسی
عواملی که باعث آسپیراسیون در کودکان و نوجوانان میشود
اغلب به صورت تصادفی ایجاد میشود اما گاهی مشکلات زمینه سبب بروز این حادثه میشود مثل آناتومی غیر طبیعی مانند شکاف سخت دهان یا مشکلی در مری و آسیب مغزی یا سایر مشکلات مانند فلج مغزی یا عفونت یا بیماری عصبی عضلانی مانند تحلیل رفتن عضلانی نخاع برخی اقدامات پزشکی مانند گاواژ تغذیه از طریق لوله متصل به معده یا تراکئوستومی نای شکافی
چگونه از انسداد گلوی کودکان جلوگیری کنیم
غذاهای با ریش گیر کردن در گلو را به او ندهید مواد غذایی و میوههایی مثل انگور همه شکلات کوچک و نان میتواند خطر گلوگیر شدن را افزایش دهند غذاها را با حوصله بیشتر آماده کنیم مثلاً گوشت را تکه تکه کنید و بعد به او بدید غذای کودک باید به اندازه ناخن انگشت باشد مراقب اجسام اطراف کودک باشید احتمال خوردن جسمهای پلاستیکی بادکنکها دکمهها و سکه برای کودک بسیار بالاست از دادن اسباب بازی ریز به اطفال جلوگیری شود باید آنها را تا حد ممکن از او دور کنی کودک را برای تمام کردن غذایش هول نکنید داروهای مایع را به آرامی به او بدهید و عجله نکنید همیشه مقدار کمی غذا به او بدهید و تعداد دفعات را بالا ببرید هر وعده را سبکتر کنید در هر روز تعداد وعده را افزایش دهید محل نشستن او را طوری قرار دهید که هنگام غذا خوردن بتواند صاف بنشیند تا راه غذا بازتر و مستقیم باشد جویدن را به او آموزش دهید هرگز هنگام غذا خوردن او را تنها نگذارید
راههای درمان آسپیراسیون در کودکان
درمان آسپیراسیون به شدت نشانهها و مادهای که در کوک کودک به درون ریههای خود فرو میبرد بستگی دارد در برخی از موارد درمان این مشکل ضروری نیست و با بیرون کشیدن جسم یا تکه غذا در دم کردن نوزاد یا کودک جسم از دهان خارج میشود همچنین تشویق کردن کودک برای سرفه میتواند به خروج غذا یا جسم خارجی کمک کند در صورتی که علائم خفگی در کودک مشاهده شد با اورژانس تماس گرفته و و یا به نزدیکترین مراکز درمانی مراجعه کنید در صورت مشاهده آسپیراسیون چه اقدامی انجام دهیم به داخل دهان کودک نگاه کنید و لب و زبان را عقب بکشید جسمی که در گرایش گیر کرده سریع بیرون بکشید اگر جسم خارجی را ندیدید هرگز انگشت را وارد دهان بچه نکنید زیرا ممکن است چشم خارجی پایین برود و انسداد ناقص به انسداد کامل تبدیل شود روی یک صندلی بشینید سر کودک را رو به پایین ران خود قرار دهید و وزن او را روی دستان چپتان بیندازید و مراقب سر کودک باشید و با دستان چپتان آن را کنترل کنید از کف دست راست خود استفاده کنیم و ۵ ضربه به بالای کمر کودک بزنید دقیقاً بین دو شانه ضربه زدن باعث باید نسبتاً محکم باشه سپس دست نگه دارید و ببینید که نفس کشیدن کودک صحیح است یا خیر کودک اگر نفس خوب بود خوب نبود از انگشت اشاره و انگشت وسط استفاده کنید و استخوان سینه را لمس کنید زمانی که این استخوان را پیدا کردید بهتر است در مرکز آن ۵ بار فشار را وارد کنید ۲ ثانیه مکث کنید تا ببینید که کودک پیشرفتی کرده یا خیر و اگر پیشرفتی ندیدی ضربه را کمی تیزتر کنید این فشار شکمی برای کودکان بالای یک سال نیز میتوان از فشار دیافراگم پرده شکمی استفاده نمود کودک را مقابل خود ایستاده نگه دارید و اگر کودک نمیتواند بایسته اجازه دهید که به شما تکیه دهد و همچنین میتوان او را بین زانوهایتان نگه دارید تمام انگشتان دست را بپیچانید و آن را شبیه به مشک کنید دستتان را بچرخانید و انگشت شست را خود را از کنار کمی بالاتر از ناف کودک قرار دهید و اگر برای مشت کردن انگشتتان بسته باشد مهره روی انگشتان به سمت شکم نشانه میگیرد دستتان را دقیقاً زیر استخوان سینه و بین دندههای دندهها قرار دهید مشت دستتان را با کف دست چپ پوشش دهید و ۵ فشار سریع را وارد کنید و بعد از این ۵ فشار وضعیت کودک را بررسی کنید و اگر او هنوز علائم گلوگیری را نشان میدهد دوباره حرکت را تکرار کنید
احیای کودک و درخواست کمک از ۱۱۵
خونسردی خود را حفظ نموده و با نیروهای امداد تماس و تا رسیدن آنها موارد زیر را انجام دهید کودک را به کمر روی یک سطح صاف بخوابا نید سر کودک را کمی جا بجا کنید تا راه تنفس او باز شود و پا های او را نیز صاف نگه دارید دهان خود را روی دهان بسته کودک قرار دهید و دو تا نفس را با سرعت بالا به او بدهید نفس باید به قدری قوی باشد تا باعث بالا رفتن سطح سینه کودک شود و بعد از بلند شدن سینه به پایین آمدن آن توجه کنی انگشت اشاره و انگشت وسط را روی استخوان سینه قرار دهید و سی فشار سریع را وارد کنید برای این فشار میتوان عمق آن را ۴ سانتیمتر در نظر بگیریم هر چند ثانیه قبل از ادامه دادن صبر کنید و مراقب باشید که بیش از ۱۰۰ الی ۱۲۰۰ بار در یک دقیقه این فشار را وارد نکنید و پس از ۵ بار این مرحله کودک را بررسی اگر هنوز هم هیچ علائمی دوباره باید مرحله احیا را تکرار کنید تا نیروی امدادی برسند
