راهنمای بیمار شیر مادر
مادر و پدر عزیز : ( قدم نو رسیده مبارک )
مادر عزیز: شیر شما هدیه ای است الهی و بهترین غذا برای فرزند شماست.
پدر عزیز: اینک که ثمره زندگیتان چشم به جهان گشوده با حمایت همسر خود او را در شیر دهی یاری دهید. پشتیبانی شما در شروع موفق و تداوم شیر دهی مادر بسیار موثر است . شیر مادر به تنهایی از لحظه تولد تا پایان شش ماهگی تمام نیازهای غذایی شیر خوار را تامین میکند و احتیاج به آب یا غذای دیگری نیست . تغذیه با شیر مادر باعث افزایش بهره هوشی کودک می گردد. کودکانی که با شیر مادر تغذیه شدهاند ، سالمتر از آنهایی هستند که از شیر مصنوعی یا سایر شیرها استفاده کرده اند . شیر روزهای اول بعد از تولد (آغوز یا ماک ) که زرد رنگ ، بسیار مغذی و دارای مواد مختلف ایمنی بخش است اولین وسیله مصون سازی و بهترین محافظ کودک بر ضد بیماری های مختلف است
هر قطره آغوز و شیر مادر زندگی بخش است.
در هر وعده شیردهی ، رعایت برخی از نکات سبب می شود که مکیدن شیر خوار آسان تر و جریان یافتن شیر، بیشتر شود و از بروز و شقاق نوک پستان جلوگیری نماید.
این نکات عبارتند از
۱- قبل از هر بار شیر دهی دستهایتان را با آب و صابون بشویید ( استحمام و یا شستن پستان با آب ولرم روزی یک بارکافی است
۲- در وضعیت راحت بنشینید و یا دراز بکشید
-3هنگام شیر دادن دست و بازوی خود را زیر سر و شانه شیر خوار قرار دهید و دست دیگر را زیر پستان بگذارید بطوریکه انگشت شست روی پستان و بالاتر از هاله قهوه ای رنگ دیگر در زیر پستان قرار گیرد.
توجه: هاله قهوه ای رنگ پستان نیز علاوه بر نوک پستان باید در دهان شیر خوار قرار گیرد و در عین حال راه بینی و تنفس او باز باشد به کمک انگشت شصت
دقت کنید: هنگام مکیدن پستان ، لبهای شیر خوار به بیرون برگشته وچانه او با پستان تماس داشته باشد زیرا مهمترین علت نگرفتن پستان توسط نوزاد و یا زخم شدن ،پستان، وضعیت نا درست شیر دهی است
در هر وعده شیر دهی قسمت اول شیر رقیق تر و انتهای آن غلیظ تر و چرب تر است. شیر خوار برای رشد مطلوب باید هر دو بخش شیر را دریافت کند پس پستان خود را به مدت کافی در دهان او قرار دهید و اجازه دهید آن را خوب بمکد.
حجم شیر مادر در روزوهای اول محدود است اما همین مقدار ، نیاز غذایی نوزاد را تامین میکند و بتدریج با مکیدن مکررپستان حجم شیر اضافه خواهد شد.
مکیدن بیشتر پستان - تولید بیشتر شیر
علامت گرسنگی ،کودک جستجوی پستان با دهان ،ایجاد صدای مکیدن در نهایت گریه میباشد تفاوت ،شکل، برزگی و کوچکی پستانها و اندازه جثه مادر در میزان شیر هیچ گونه تاثیری ندارد.
پستانک و بطری ، هرگز
فاصله طولانی بین دفعات شیر دهی موجب کاهش تولید شیر میشود به هر دلیلی که از شیر خوارتان جدا میشوید مانند اشتغال در خارج از منزل ، بیماری و یا مسافرت پستان خود را با دوشیدن مکرر تخلیه کنید.
( حداقل ۸ بار در شبانه روز )
قبل از دوشیدن شیر دستهایتان را با آب و صابون بشویید و از ظرف شیشه ای تمیز برای جمع آوری شیر استفاده کنید شیر دوشیده یا پلاستیکی نشده شده ۶ تا ۸ ساعت در حرارت معمولی محل خنک و تا ۴۸ ساعت در یخچال خانگی قابل نگهداری است. درب یخچال مدام باز وبسته نشود.
) لازم است سر ظرف محتوی شیر ، پوشیده باشد )
شیر دوشیده شده را با قاشق مربا خوری یا فنجان تمیز به شیر خوار بدهید. بارعایت نکات ایمنی
دفعات شیر دهی باید متناسب با میل شیر خوار باشد
مزایای تغذیه با شیر مادر برای مادران
در صورتی که تغذیه انحصاری با شیر مادر و در طول شبانه روز بنا به میل و خواست شیر خوار بطور مکرر صورت پذیرد ، به پیشگیری از بار داری کمک می کند.
مشروط بر اینکه عادت ماهانه مادر شروع نشده باشد.
مادر در دوران شیر دهی وزن اضافی زمان بارداری را زودتر دست می دهد
با شیر دهی، خونریزیهای پس از زایمان زودتر کنترل شده و رحم سریع تر به حالت عادی بر می گردد.
احتمال ابتلا به سرطان پستان و تخمدان در بین زنانی که شیر می دهند بسیار کمتر است .
به خاطر داشته باشید بلا فاصله پس از به هوش آمدن از عمل سزارین ، مادر میتواند با کمک پرستار همانند یک زایمان طبیعی به نوزاد خود شیر دهد.
شیر مادر برای نوزادان دو قلو و حتی سه قلو نیز کافی است.
بهترین غذا جهت نوزادان زود رس ، کم وزن و یا مبتلا به بیماری های مختلف ) اسهال ، زردی و...... شیر مادر خود اوست . در اینگونه موارد به هیچ عنوان شیر مادر را قطع نکنید
بجز موارد بسیار استثنایی ، مصرف دارو مانعی برای شیر دهی نیست در این موارد بهتر است با پزشک مشورت کنید .
مادر شیرده نیاز به استراحت ، تغذیه مناسب ، ارامش فکری ، حمایت عاطفی سایر اعضای خانواده خصوصا" حمایت همسرش دارد.
در دوران شیر دهی ، غذا و مایعات کافی متنوع به هر اندازه که میل دارید ، مصرف کنید. شما نیاز به رژیم خاصی ندارید ، از غذای معمولی خانواده استفاده و به اندازه کافی استراحت کنید.
در صورت بروز ،درد، تورم زخم آبسه، و عفونت پستان ، شیر دهی را قطع نکنید
بلکه هر چه سریع تر به نزدیک ترین واحد بهداشتی مراجعه نمایید.
شیر مادر زود هضم است و شیر خوار زود گرسنه می شود ، پس از زیاد شیر خوار دلیل . تقاضای نا کافی بودن شیر مادر نیست.
بهترین وسیله برای تشخیص کفایت شیر مادر وزن کردن منظم شیر خوار و کنترل رشد او با استفاده از کارت رشد است.بدین منظور به واحدهای بهداشتی درمانی مراجعه فرمایید
از شش ماهگی به بعد شیر خوار علاوه بر شیر مادر به غذای کمکی هم نیاز دارد. در هر وعده ابتدا او را با شیر خود تغذیه کنید و سپس به او غذای کمکی بدهید
