- شرح مراقبت
زایمان فرایندی طبیعی است که جنین پس از باز شدن دهانه رحم و از طریق واژن یا مهبل خارج می.شود علت اصلی درد زایمان انقباضات رحم است که باعث باز و نرم شدن دهانه رحم می شود.
- عوامل موثر بر واکنش مادر نسبت به درد زایمان
واکنش هر زن باردار نسبت به درد زایمان متفاوت است و تحت تأثیر عوامل زیادی از جمله موارد زیر میباشد
- مشخصات درد زایمانی
محل درد برحسب مراحل مختلف زایمان که شامل مرحله باز شدن دهانه رحم مرحله عبور جنین از کانال ،زایمان زمان ایجاد برش بر روی پرینه و ترمیم آن و مرحله جمع شدن رحم متفاوت است و معمولاً در نواحی زیر ،شکم ،کمر میاندوراه و پاها احساس می شود. مدت و شدت درد بستگی به موقعیت و پیشرفت مراحل مختلف زایمان دارد از مشخصات دیگر درد زایمان نظم فواصل دردهاست. در شروع بين دفعات درد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بوده و در بین این فواصل به هیچ وجه درد وجود ندارد ولی با پیشرفت مراحل زایمان دردها به هم نزدیک ترمی شوند
درد زایمان با تغییر وضعیت وانجام حرکات اصلاحی شکل پذیر تر می شود .
- مشخصات درد زایمانی کاذب
در بعضی موارد زن باردار دردهایی شبیه درد زایمان احساس میکند ولی این دردها در عرض مدت زمان خاصی کاهش یافته و پس از چند ساعت به کلی از بین میرود این دردهای کاذب باعث ناراحتی زن باردار بوده و اغلب تشخیص آنها از درد زایمان بسیار مشکل تر است. این دردها دارای مشخصات زیر میباشند:
ممکن است از ۳ ماهه سوم بارداری شروع شوند. دارای فواصل نامنظمی هستند و اغلب با راه رفتن تسکین مییابند. قدرت و فاصله این انقباضها به هم نزدیک نمیشوند. طول مدت آنها افزایش نمی یابد و با گذشت زمان نیز شدیدترنمی شوند.این درد ها با گرفتن دوش آب گرم تسکین می یابند
- مراحل زایمان
زایمان طبیعی سه مرحله دارد :
مرحله اول زایمان: از شروع انقباضات و درد زایمان تا باز شدن کامل است که در زنان زایمان اول ۶۱۸ ساعت و به طور متوسط ۸ ساعت و در زنان زایمان دوم و بالاتر حدود ۱۰-۳ ساعت و طور متوسط ۵ ساعت طول می کشد مرحله دوم :زایمان از زمان اتساع کامل گردن رحم تا خروج کامل جنین است که در زنان زایمان اول تقریبا ۵۰ دقیقه و در زنان زایمان دوم و بالاتر تقریبا ۲۰ دقیقه طول می رحله سوم :زایمان از زمان خروج کامل جنین تا خروج کامل جفت است خروج جفت بین ۵ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد.در هریک از مراحل ،زایمان مادر باردار با بکار بردن روشهایی که توسط متخصص زنان و یا ماما در طول مراقبتهای بارداری آموزش داده شده است؛ دردهای زایمانی را راحت تر کنترل و تحمل نماید. برخی از این روشها در این قسمت توضیح داده شده است.
- روشهای کاهش درد
تمرینهای تنفسی: تنفس به صورت شکمی، دم و بازدم آرام و طولانی و آگاهانه و به تعداد ۶-۹ تنفس در دقیقه انجام شود. تن آرامی تن آرامی به صورت شل و رهاسازی عضلات از سر تا پا و توجه به دم و بازدم است.
ماساژ و تمرین کششی این تمرینات نه تنها باعث توانایی ذهن میشود بلکه به همراه تن آرامی و مهارتهای تنفسی، موجب برقراری هماهنگی قوای جسمی ذهنی و روانی می.گردد. این مهارتها در کلاسهای آمادگی برای زایمان به طور عملی آموزش داده میشود. ماساژ شکم با نوک انگشتان و در ناحیه زیر شکم از یک طرف به طرف دیگر انجام شود ماساژ پاها با دو دست و در ناحیه ران و کف پاها و
ماساژ کمر با دو دست و چرخشی انجام گردد.
قرار گرفتن در وضعیتهای مختلف در زمان درد تغییر وضعیت موجب رفع خستگی راحتی بیشتر و گردش خون بهتر میشود. شما می توانید به دلخواه خود هر حالتی که راحت تر هستید مانند: نشسته، ایستاده خوابیده دراز کشیده و یا راه رفتن را انتخاب کنید آزادی در انتخاب وضعیت موجب میشود تا توانایی شما برای تحمل زایمان افزایش یابد و احساس رضایت و خشنودی کنید. فشار مخالف در این روش فشاری مداوم و قوی با مشت، پاشنه دست و یا شیئی سخت بر پائین کمر وارد می.شود. این فشار کمک می کند
تا احساس فشار داخلی و درد در پائین کمر راحت تر تحمل شود. سایر مناطقی که فشار روی آنها میتواند اثر آرام بخشی زیادی داشته باشد شامل ،لگن رانها ،پاها شانه ها و دستها میباشد. این فشار در مرحله اول شروع درد زایمان اثر تسکین بخش دارد این روش با کمک همراه
انجام میشود.
تمرکز، تجسم خلاق و انحراف :فکر با متمرکز کردن حواس و فکر خود به شرایطی غیر از شرایط زایمانی مانند دعا کردن، نگاه کردن به یک عکس به یاد آوردن خاطرات ،خوب راه ،رفتن تماشای تلویزیون شنیدن لمس کردن و انجام صحیح تمرینهای تنفسی میتواند به کاهش درد کمک کنید در واقع این روش پرورش دادن تخیل، تجسم و مثبت گرایی در ذهن است از این طریق میتوانید در حین انقباضات ،رحمی به یک تمرکز درونی برسید در نتیجه احساس درد از طریق انحراف و تمرکز به حداقل برسد. آوا یا موسیقی شنیدن موسیقی دلخواه یا آوای قرآن میتواند در هنگام انقباض و درد شرایط مطلوبی ایجاد کند این روش موجب تن آرامی و کاهش احساس درد میگردد در صورتی که صداهای اضافی
در بخش وجود دارد که موجب ناراحتی شما میشود میتوانید با گوشی به موسیقی مورد علاقه خود گوش دهید. رایحه درمانی استنشاق بوی گل سرخ و بهار نارنج و... با استفاده از دستگاه بخور و اسپری موثر است. گرمای سطحی تاثیر این روش در کاهش درد با استفاده از اشیاء گرم مانند بطری آب ،گرم حوله مرطوب و گرم و آغشته کردن قسمتهای تحتانی بدن مانند ،شکم کشاله ران، میاندوراه و کمر با ژلهای گرم ،کننده کشیدن پتوی گرم بر روی تمام بدن و دوش گرفتن با آب گرم امکان پذیر است گرما باعث افزایش جریان خون در منطقه دردناک میشود استعمال گرما در کاهش درد ناشی از خستگی نیز موثر است.
سرمای سطحی در این روش استفاده از کیسه آب یخ، تکه های یخ و حوله خیس شده با آب سرد بر روی ،کمر میاندوراه و مقعد توصیه می شود به خصوص اگر احساس گرما میکند استفاده از لباسهای خنک و پارچه مرطوب در پیشانی پشت گردن و بالای سینه میتواند باعث راحت تر شدن می.گردد حرارت از طریق کم کردن درجه
حرارت عضله و کاهش گرفتگی آن باعث کاهش درد میشود. آب درمانی و استفاده از وان زایمان این روش برای شل شدن عضلات کاهش اضطراب درد و تحریک زایمان مفید است. روشهای مختلف آب درمانی شامل استفاده از وان یا دوش آب گرم، استفاده از دوش دستی برای ریختن آب روی شکم و کمر، استخر زایمان و جکوزی میباشد زایمان در آب یکی از روشهای کاهش درد زایمان می باشد.
در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
در صورت ایجاد دردهایی که دارای مشخصات ذکر شده بود هر چه زودتر به بیمارستان مراجعه نمایید.
