شرح بیماری
حاملگی خارج رحمی عبارت است از حاملگی در خارج از رحم. شایع ترین جایی که حاملگی خارج رحمی رخ می دهد لوله های رحمی هستند که از تخمدان به رحم کشیده شده اند. سایر جاها عبارتند از تخمدان گردن ،رحم یا اصولاً خارج از دستگاه تناسلی و در حفره شکم. از نظر آماری حدود ۱ از هر ۱۰۰ حاملگی در خارج از رحم رخ میدهد.
علایم شایع
در صورتی که برای مادر باردار حاملگی خارج از رحم اتفاق افتاده باشد علایم در دو مرحله به صورت زیر مشاهده میشود
مراحل اولیه
- عدم وقوع قاعدگی یا نامنظمی زمان قاعدگی
- لکه بینی یا خونریزی بدون توجیه درد یا دل پیچه در قسمت پایین شکم ندرتاً درد در شانه
مراحل انتهایی
- درد شکمی ،شدید تند و تیز به صورت ناگهانی در اثر پارگی لوله رحمی
- منگی، غش و شوک (رنگ پریدگی تند شدن ضربان قلب، پایین افتادن فشار خون و عرق سرد).
علل
تخمکی که از تخمدان رها شده در خارج از رحم با اسپرم لقاح می یابد و در جایی خارج از رحم که معمولاً لوله رحمی است
کاشته میشود با بزرگ شدن رویان کاشته شده، لوله رحمی آمده و پاره میشود و ممکن است خونریزی داخلی خطرناکی را به وجود می آورد.
- عوامل شایع تشدید کننده احتمال ابتلاء به بیماری عبارتند از: استفاده از دستگاه جلوگیری از حاملگی که داخل رحم کار گذاشته میشود (آی.یو.دی). سابقه عفونتهای شکمی یا لگنی
- وجود چسبندگی رشته های بافت ،جوشگاهی در اثر اعمال جراحی قبلی
- سابقه حاملگی در لوله های رحمی
- سابقه جراحی بر روی لوله های رحمی یا رحم سابقه التهاب بافت پوشاننده سطح داخلی رحم
- وجود ناهنجاری در رحم
عواقب مورد انتظار
حاملگی خارج رحمی نمیتواند کامل شود یا جنینی را بپروراند که توانایی زندگی داشته باشد. حاملگی خارج رحمی یک اورژانس است و باید فوراً درمان شود با تشخیص زود هنگام و انجام عمل جراحی، احتمال بهبود کامل زیاد است. در ۸۵ - ۵۰٪ از بیماران حاملگیهای
بعدی طبیعی هستند.
عوارض احتمالی
به دنبال ایجاد حاملگی خارج از رحم ممکن است عوارض زیر نیز
بروز نماید:
- عفونت
- کم شدن توانایی باروری
- از دست دادن اعضایی از دستگاه تناسلی در اثر دشوار بودن عمل
- جراحی
- شوک در اثر خونریزی داخلی و گاهاً مخاطرات شدید تر
تشخیص و درمان
پزشک ابتدا با شرح حال و معاینه به بیماری شک کرده و ممکن است اقدامات تشخیصی زیر را تجویز کند
تست ،حاملگی سونوگرافی کولدوسنتز نمونه برداری از مایع لگنی با استفاده از یک سوزن که به سقف مجرای وارد میشود لاپاروسکوپی سوراخهای کوچکی در شکم ایجاد میشوند و از راه آنها وسایل لازم برای دیدن و درآوردن حاملگی خارج رحمی وارد میشوند. D & C کورتاژ تشخیصی گشاد کردن و تراشیدن رحم با وسیله ای به نام کورت لاپاراتومی عمل جراحی باز تفحصی. شاید بتوان ارزیابی و درمان را بدون بستری کردن بیمار به انجام رساند. البته برای انجام عمل جراحی و مراقبتهای حمایتی نیاز است که
بیمار بستری شود. امکان دارد تزریق خون نیز ضرورت یابد. عمل جراحی برای درآوردن جنین در حال ،رشد، جفت و هر گونه بافت آسیب دیده انجام میشود اگر نتوان لوله رحمی را ترمیم نمود، اجباراً در آورده خواهد شد حاملگی طبیعی با لوله رحمی باقیمانده در طرف مقابل امکان پذیر است.
داروها
در بعضی از موارد که حاملگی خارج رحمی زود تشخیص داده میشود و لوله رحمی هنوز پاره نشده ،باشد، یا به حالت مزمن درآمده باشد ممکن است پزشک دارویی که در شیمی درمانی نیز استفاده میشود تجویز کند این دارو در حذف بافت حاملگی مؤثر است. اگر تصمیم به تجویز این دارو گرفته شود برنامه ریزی و پیگیری دقیق بیمار ضرورت دارد.
پس از عمل جراحی ممکن است داروهای ضد بارداری و داروهای
مسکن برای ۲۷ روز تجویز شوند.
در صورت وجود عفونت آنتی بیوتیک تجویز میشود
ممکن است مکملهای آهن برای کم خونی تجویز شوند.
فعالیت
فعالیتهای عادی خود از جمله بازگشت به ،کار را با مشورت پزشک در زودترین زمان ممکن از سر گیرد.
تا زمان ترمیم کامل که در پیگیری مشخص خواهد شد باید ازمقاربت جنسی خودداری شود.
رژیم غذایی و تغذیه
مادر بارداری که حاملگی خارج از رحم برای او اتفاق افتاده رژیم غذایی خاصی برای آنها توصیه نمیشود و فقط جهت جلوگیری از یبوست مایعات فراوان و غذاهای پر فیبر مصرف کنید.
درچه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
خونریزی شدید از را مجرای تناسلی تامپون) هر ساعت کاملاً آغشته به خون شود).
علایم ،عفونت مثل ،تب ،لرز ،سردرد ،منگی، یا دردهای عضلانی داشته باشید. زیاد شدن دفعات ادرار که بیش از یک ماه طول بکشد که ممکن ناشی از تحریک یا عفونت مثانه در اثر جراحی باشد.
